Παθήσεις
Οισοφάγος
Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση
Τι είναι Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση και πως εκδηλώνεται:
Όταν τρώμε το φαγητό περνάει μέσα από το σωλήνα που λέγεται οισοφάγος για να φτάσει στο στομάχι. Εκεί παράγονται οξύ και ένζυμα που αναμιγνύονται με την τροφή και τη διασπάνε σε μικρότερα κομμάτια.
Όταν το οξύ του στομαχιού έρχεται προς τα πάνω ερεθίζει τον οισοφάγο και προκαλεί αίσθηση καψίματος ή πόνου στο στήθος ή ψηλά στην κοιλιά.
Η παλινδρόμηση μπορεί επίσης να προκαλέσει χρόνιο πονόλαιμο, βήχα και βραχνάδα ακόμα και αν κάποιος δεν έχει αίσθημα καψίματος ή ‘καούρες’.
Πως μπορείτε να μειώσετε τα συμπτώματα της παλινδρόμησης με φυσικό τρόπο;
- Προτιμάτε μικρά και τακτικά γεύματα. Όσο μεγαλύτερο είναι το γεύμα τόσο πιο πιθανό είναι να εμφανιστούν τα συμπτώματα.
- Μην ξαπλώνετε μετά το φαγητό. Αυτό είναι πολύ σημαντικό: ξαπλώστε αφού περάσουν τρεις ώρες από το γεύμα.
- Αν είστε υπέρβαροι, η απώλεια βάρους, ανάμεσα στο πολλά οφέλη που έχει είναι και η βελτίωση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης.
- Αποφεύγετε τα αεριούχα αναψυκτικά και ελαττώστε το αλκοόλ και τον καφέ
- Μπορείτε να ανασηκώσετε το προσκέφαλο στο κρεβάτι ώστε ο κορμός σας να έχει ελαφρά κλίση προς τα πάνω.
Σε περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν, μιλήστε με το γιατρό σας για τη διαθέσιμη φαρμακευτική θεραπεία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, πχ αν τα συμπτώματα είναι έντονα ή όταν παρουσιάζονται σε μεγαλύτερες ηλικίες, χρειάζεται έλεγχος με γαστροσκόπηση, ώστε να αποκλειστούν σοβαρότερα προβλήματα στο στομάχι ή στον οισοφάγο.
Οισοφάγος Barrett
Στον οισοφάγο Barrett τα κύτταρα του τοιχώματος του οισοφάγου αντικαθίστανται με κύτταρα που κανονικά συναντάμε στο στομάχι και στο έντερο.
Πότε εμφανίζεται ο οισοφάγος Barrett;
Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα με μακροχρόνιο πρόβλημα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, δηλαδή παλινδρόμηση του οξέος από το στομάχι στον οισοφάγο. Ευτυχώς, μόνο ένα μικρό ποσοστό όσων έχουν συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης θα εμφανίσει οισοφάγο Barrett.
Ποιος είναι ο κίνδυνος στους ασθενείς που έχουν οισοφάγο Barrett.
Ο οισοφάγος Barrett συνδέεται με μια αύξηση στον κίνδυνο εμφάνισης προκαρκινικών αλλαγών στον οισοφάγου. Παρόλο που αυτός ο κίνδυνος είναι σχετικά μικρός, είναι σημαντικό να γίνεται τακτική εξέταση με γαστροσκόπηση, ώστε αν εμφανιστούν προκαρκινικά κύτταρα στον οισοφάγο (δυσπλασία) να εντοπίζονται εγκαίρως και να θεραπεύονται.
Στομάχι
Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
Τι είναι και τι μπορεί να προκαλέσει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού;
Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. Pylori) είναι ένα μικρόβιο που μπορεί και αναπτύσσεται στο εξαιρετικά όξινο περιβάλλον του στομάχου.
Είναι παγκοσμίως η συχνότερη βακτηριακή λοίμωξη. Υπολογίζεται πως στις Δυτικές κοινωνίες περίπου ένας στους τέσσερις έχει H. Pylori.
Πήρε το όνομά του από τις ελληνικές λέξεις έλικα λόγω του σχήματός του και πυλωρός που είναι τμήμα του στομάχου. Ανακαλύφθηκε το 1983 από τους Αυστραλούς ιατρούς Dr Marshall και Dr Warren. Για την πολύτιμη ανακάλυψη τους τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ. Στην πλειοψηφία των ανθρώπων το ελικοβακτηριδίο δεν προκαλεί συμπτώματα ή κάποιο πρόβλημα υγείας.
Ωστόσο σε ορισμένους προκαλεί χρόνια φλεγμονή στο τοίχωμα του στομάχου που ονομάζεται γαστρίτιδα και είναι μία από τις κύριες αιτίες εμφάνισης έλκους στομάχου και δωδεκαδακτύλου (άλλη συχνή αιτία έλκους είναι η χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων).
Συνήθως εκδηλώνεται με πόνο στην κοιλιά ή άλλα δυσπεπτικά ενοχλήματα όπως φουσκώματα και ναυτία.
Μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση αναιμίας λόγω δυσαπορρόφησης σιδήρου και βιταμίνης Β12.
Σπάνια, η χρόνια λοίμωξη με το ελικοβακτηρίδιο, μπορεί να προκαλέσει προκαρκινικές αλλοιώσεις στο στομάχι (ατροφία, μεταπλασία, δυσπλασία). Η χρόνια λοίμωξη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχει κατατάξει το ελικοβακτηρίδιο ως καρκινογόνο.
Πως μπορεί να διαγνωστεί η λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο;
Ο καλύτερος και ακριβέστερος τρόπος είναι με τη γαστροσκόπηση και τη λήψη δειγμάτων από το στομάχι. Η γαστροσκόπηση έχει το πλεονέκτημα πως θα δείξει αν το μικρόβιο έχει προκαλέσει αλλοιώσεις στο στομάχι που θα χρειαστούν παρακολούθηση ή περαιτέρω θεραπεία.
Χρήσιμοι αλλά λιγότερο ακριβείς τρόποι διάγνωσης είναι με το τεστ αναπνοής, με εξέταση κοπράνων ή με εξέταση αίματος.
Πως γίνεται η θεραπεία της λοίμωξης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού;
Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, έχει γίνει ιδιαίτερα ανθεκτικό με αποτέλεσμα η θεραπεία του να απαιτεί συνδυασμό 2 ή συνηθέστερα 3 αντιβιώσεων.
Καρκίνος του στομάχου
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του στομάχου;
- Η χρόνια λοίμωξη του στομάχου από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει το ελικοβακτηρίδιο ως βέβαιο καρκινογόνο ("group 1-definite carcinogen)"
- Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού, παστών και καπνιστών τροφών.
- Η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος και η μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών
- Το κάπνισμα και η παχυσαρκία
- Το ιστορικό καρκίνου του στομάχου στην οικογένεια.
Τον τελευταίο αιώνα έχει παρατηρηθεί μείωση στη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του στομάχου. Οι κύριοι λόγοι είναι η βελτίωση της διατροφής με την καλύτερη συντήρηση των τροφίμων και οι λιγότερες καπνιστές και παστές τροφές στο διαιτολόγιο σε σχέση με το παρελθόν. Επίσης σημαντικό ρόλο έχει η βελτίωση των συνθηκών ύδρευσης και υγιεινής καθώς και η σταδιακή μείωση στο ποσοστό των ανθρώπων που έχουν λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο.
Ποια είναι τα συχνότερα συμπτώματα του καρκίνου του στομάχου;
Ο καρκίνος του στομάχου στα αρχικά του στάδια συχνά δεν δημιουργεί καθόλου ή προκαλεί μόνο ήπια συμπτώματα
Πιθανά συμπτώματα είναι:
- Ανορεξία και ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Πόνος στην κοιλιά, δυσπεψία
- Αίσθημα πληρότητας στο στομάχι έστω και με τη λήψη μικρών μερίδων φαγητού
- Ναυτία και εμετοί
- Αδυναμία, κούραση (συχνά λόγω της αναιμίας που προκαλεί η νόσος).
Με ποια εξέταση διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του στομάχου;
Η γαστροσκόπηση επιτρέπει τη λεπτομερή εξέταση του εσωτερικού τοιχώματος του στομάχου και του δωδεκαδάκτυλου και τη λήψη βιοψιών για ιστολογική εξέταση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις ανευρίσκονται στις βιοψίες αλλοιώσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου. Όταν ανευρεθούν ατροφία ή μεταπλασία χρειάζεται τακτική ενδοσκοπική παρακολούθηση. Στην περίπτωση που βρεθεί δυσπλασία απαιτείται θεραπευτική, ενδοσκοπική αφαίρεση
Έντερο
Κολονοσκόπηση
Σε ποια ηλικία ξεκινάει η προληπτική κολονοσκόπηση;
Στη χώρα μας συνιστάται η έναρξη της προληπτικής κολονοσκόπησης από την ηλικία των πενήντα ετών. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξημένη συχνότητα εμφάνισης σε μικρότερες ηλικίες και σε ορισμένες χώρες όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, συνιστάται πλέον η έναρξη του προληπτικού ελέγχου από την ηλικία των 45 ετών.
Σε ειδικές περιπτώσεις, πχ αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου η εξέταση πρέπει να γίνεται νωρίτερα.
Όταν υπάρχουν συμπτώματα, όπως ανεξήγητη απώλεια αίματος με τις κενώσεις, η εξέταση πρέπει να γίνεται νωρίτερα ανεξαρτήτως ηλικίας.
Πλέον, με τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουμε και με τη χορήγηση μέθης η κολονοσκόπηση γίνεται άνετα και ανώδυνα.
Η κολονοσκόπηση είναι πολύτιμη προληπτική εξέταση γιατί επιτρέπει την ανίχνευση και θεραπεία των πολυπόδων σε πρώιμο καλοήθες στάδιο. Η εξέλιξη από μία μικρή καλοήθη βλάβη του παχέος εντέρου (πολύποδας) σε κακοήθεια είναι συνήθως αργή.
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Τι είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου;
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι ένα χρόνιο πρόβλημα που προκαλεί πόνο ή φούσκωμα στην κοιλιά που συνδυάζεται με αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου.
Αν και είναι μια καλοήθης νόσος μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής.
Υπάρχει τεστ για τη διάγνωση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου;
Η διάγνωση γίνεται με τη λήψη προσεκτικού ιστορικού, με τη φυσική εξέταση και με εξετάσεις με τις οποίες μπορούμε να αποκλείσουμε άλλα σοβαρά προβλήματα στην κοιλιά. Ανάλογα με τον τύπο των συμπτωμάτων, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες ηλικίες πιθανόν να χρειαστεί περαιτέρω έλεγχος με απεικονιστικές εξετάσεις (όπως υπέρηχος) και κολονοσκόπηση.
Αντιμετώπιση και θεραπεία του συνδρόμου.
Η προσαρμογή της δίαιτας, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και όταν ενδείκνυται η φαρμακευτική αγωγή συμβάλλουν κατά πολύ στην πρόληψη και καταπολέμηση των συμπτωμάτων.
Ελκώδης κολίτιδα
Τι είναι η ελκώδης κολίτιδα και πως εμφανίζεται;
Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια χρόνια πάθηση του εντέρου που προκαλεί διάρροια και πόνο στην κοιλιά.
Άλλα συχνά συμπτώματα είναι το αίμα και η βλέννα στις κενώσεις, ο πυρετός και η απώλεια βάρους.
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι συνεχόμενα ή να εμφανίζονται παροδικά και οφείλονται στη χρόνια φλεγμονή του εντέρου.
Πως μπορεί να διαγνωστεί η ελκώδης κολίτιδα;
Η οριστική διάγνωση γίνεται με την κολονοσκόπηση και τη λήψη δειγμάτων ή με ένα συντομότερο τεστ που ονομάζεται ορθοσιγμοειδοσκόπηση με το οποίο εξετάζεται μόνο το τελευταίο κομμάτι του εντέρου.
Τι προκαλεί τη νόσο;
Η ελκώδης κολίτιδα μαζί με τη νόσο του Crohn αποτελούν τις λεγόμενες φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου.
Αν και η ακριβής αιτία των παθήσεων αυτών δεν είναι γνωστή, φαίνονται να οφείλονται σε ένα συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Περίπου ένας στους τέσσερις ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα έχουν πρώτου συγγενή βαθμού με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
Η νόσος εμφανίζεται όταν ένας ασθενής με γενετική προδιάθεση εκτίθεται σε έναν περιβαλλοντικό παράγοντα, πχ μια λοίμωξη η οποία προκαλεί μια <<αντίδραση>> του ανοσοποιητικού συστήματος. Όταν συμβεί αυτό, τα κύτταρα της άμυνας του οργανισμού αναγνωρίζουν το τοίχωμα του εντέρου ως ξένο και του επιτίθενται προκαλώντας φλεγμονή.
Ποια είναι η θεραπεία της ελκώδους κολίτιδας;
Οι στόχοι της θεραπείας είναι δύο.
Α) να αντιμετωπιστεί η οξεία φάση της νόσου, ώστε να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα του ασθενή.
Β) να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης νέας έξαρσης και ο ασθενής να παραμείνει υγιής και χωρίς συμπτώματα.
Πρώτης γραμμής θεραπεία είναι η μεσαλαζίνη η οποία είναι πολύ καλά ανεκτή αγωγή, τόσο για την οξεία νόσο όσο και ως θεραπεία συντήρησης. Κυκλοφορεί σε διάφορες μορφές, ανάλογα με την εντόπιση και την έκταση της φλεγμονής.
Σε οξεία εκδήλωση της νόσου, πιθανόν να χρειαστεί ο χορήγηση κορτιζόνης, η οποία όμως πρέπει χορηγείται για μικρό μόνο διάστημα λόγω των παρενεργειών της.
Σε ένα μικρό ποσοστό των ασθενών τα συμπτώματα είναι έντονα και επιμένουν, παρά την αρχική θεραπεία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως ενδείκνυται η χορήγηση ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων, δηλαδή φαρμάκων που δρουν στα κύτταρα της άμυνας ώστε το σώμα να μην επιτίθεται στο έντερο.
Πως επηρεάζει η διατροφή τα συμπτώματα των ασθενών με ελκώδη κολίτιδα;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένος τύπος δίαιτας που να έχει αποδειχθεί ότι βοηθά ή χειροτερεύει την πορεία της νόσου.
Ωστόσο, μερικοί παρατηρούν ότι ορισμένα τρόφιμα χειροτερεύουν τα συμπτώματα. Για παράδειγμα, όταν η νόσος είναι σε έξαρση, αρκετοί αισθάνονται καλύτερα όταν αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Στην περίπτωση που αποφεύγονται κάποιες τροφές, μπορεί να χρειάζεται η λήψη συμπληρωμάτων ή βιταμινών ώστε να λαμβάνετε όλα τα θρεπτικά συστατικά.
